พิธี “โกนผมไฟ” จำเป็นต้องทำมั้ยนะ
คุณพ่อคุณแม่ยุคใหม่อาจจะเคยได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่พูดถึงความเชื่อเรื่อง “โกนผมไฟ” ที่ถือปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่โบราณ ความเชื่อนี้มีรากฐารมาจากอะไร การโกนผมไฟมีผลดีต่อลูกน้อยอย่างไร วันนี้ Motherhood จะนำรายละเอียดเกี่ยวกับความเชื่อนี้มาให้ได้รู้จักกันเพิ่มเติม พร้อมทั้งบอกเคล็ดลับการเล็มผมลูกโดยไม่ให้ลูกร้องงอแง มาหาคำตอบพร้อมกันได้ที่นี่ค่ะ
รู้จักพิธีโกนผมไฟ
พีธีโกนผมไฟหรือเรียกอีกอย่างว่าพิธีทำขวัญเดือน เป็นความเชื่อที่ถือปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาแต่โบราณ คนสมัยก่อนมีความเชื่อว่า เส้นผม เส้นขน และเล็บเท้าของเด็กแรกเกิดที่ติดมาจากครรภ์ของมารดานั้นเป็นสิ่งที่ไม่สะอาด นอกจากนั้นยังมีความเชื่อว่าการโกนผมไฟจะทำให้เด็กไม่ดื้อ ไม่ซน และเส้นผมดกดำอีกด้วย
ในสมัยโบราณ ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเตรียมโกนผมไฟ คือช่วงที่ทารกแรกเกิดมีอายุครบ 1 เดือน เนื่องจากเป็นช่วงที่ศีรษะของทารกแข็งแรงขึ้นและสามารถปรับตัวกับโลกภายนอกได้แล้ว ดังนั้นเมื่อลูกอายุครบ 1 เดือน 1 วัน จึงจัดให้มีการทำขวัญหรือโกนผมไฟเพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตัวเด็กเอง ขั้นตอนที่คนสมัยโบราณคำนึงถึงการจัดพิธีโกนผมไฟให้ทารกมีดังนี้
- ดูฤกษ์ยามโกนผมไฟ โดยเลือกวันที่เป็นฤกษ์ดี เลือกเวลาที่เป็นมงคล ถูกโฉลกกับตัวเด็ก
- นิมนต์พระสงฆ์จำนวน 5 รูป หรือ 8 รูป ตามศรัทธา มาเจริญพระพุทธมนต์
- พระสงฆ์ทำพิธีหลั่งน้ำมนต์ด้วยสังข์ที่ศีรษะเด็กและโกนผมเป็นปฐมฤกษ์
- ระหว่างนั้น พระสงฆ์สวดชยันโต วงปี่พาทย์บรรเลงเพลงอวยชัย
- เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ถึคำว่า “ชยันโต” หรือถึงคำว่า “อัคคัปปัตโต” จึงเริ่มใช้กรรไกรตัดผม 3 ครั้ง คือตัดผมตรงกลาง ตรงข้างขวาและข้างซ้ายแล้วประพรมน้ำพระพุทธมนต์
- เชิญผู้หลักผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือและญาติมิตรมาโกนผมไฟให้แก่เด็กเพื่อความเป็นสิริมงคล แล้วมอบให้ผู้ชำนาญโกนด้วยมีดโกนต่อจนเสร็จเรียบร้อย
- ผู้ใหญ่ให้ศีลให้พร แก่ทารกให้อยู่เย็นเป็นสุข สุขภาพแข็งแรง ไม่เจ็บไข้
พิธีโกนผมไฟในยุคปัจจุบัน
พิธีการโกนผมไฟหรือการทำขวัญเดือนในปัจจุบันนับวันยิ่งเลือนหายตามกาลเวลา ความเชื่อต่าง ๆ ที่เคยปฏิบัติสืบทอดกันมานั้นก็ค่อย ๆ จางหายไปทุกที ในปัจจุบันคุณพ่อคุณแม่ยุคใหม่จึงทำการโกนผมไฟกันเอง โดยมีอุปกรณ์การโกนผมไฟ ดังนี้
- ใบมีดโกนหรือกรรไกร
- หวี
- แชมพูเด็ก
- ใบบอนหรือใบบัว 1 ใบ (สำหรับรองเส้นผมที่ตัดแล้ว)
- ดอกอัญชัน
เมื่อโกนผมไฟเสร็จแล้ว เส้นผมที่โกนหรือตัดเล็มไว้บนใบบอนหรือใบบัว ผู้ใหญ่จะเอาไปลอยน้ำ โดยเก็บส่วนหนึ่งใส่กล่องไว้พอเป็นพิธี แล้วไปวางในเตียงของเด็กหรือไว้ใกล้ตัวเด็ก เพราะโบราณเชื่อกันว่าจะทำให้เด็กไม่งอแง เลี้ยงง่าย เมื่อโตไปจะมีความเจริญรุ่งเรืองก้าวหน้า และมีผู้ใหญ่หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์คอยคุ้มครองจากสิ่งไม่ดีทั้งหลาย
โกนผมไฟอย่างไรให้ลูกไม่ร้อง
- ดูอารมณ์ของเด็กทารก ให้อยู่ในสภาพปกติ ไม่ร้องไห้ หรืองอแง
- ควรทำการโกนผมไฟในช่วงกลางวันหรือช่วงที่เด็กกำลังหลับอยู่ เพราะเด็กจะได้ไม่มีอาการงอแง
- จัดท่าให้เด็กอยู่ในท่านั่งหรือนอน เพื่อให้เด็กทารกรู้สึกสบายตัว
- เตรียมของเล่นที่เด็กชอบ เพื่อใช้เบี่ยงเบนความสนใจ
- หากมีการชำระล้างศีรษะเด็ก ให้เลือกใช้แชมพูที่อ่อนโยนต่อผิวของเด็ก เพื่อลดอาการระคายเคืองของหนังศีรษะที่เกิดจากการโกน
การโกนผมไฟช่วยแก้ปัญหาผมลูกไม่ดกได้ไหม
ผมของเด็กทารกนั้นจะดกดำหรือไม่ขึ้นอยู่ปัจจัยหลัก 2 อย่างคือ กรรมพันธ์ุ และสารอาหารที่เด็กทารกได้รับ ในช่วง 2-3 เดือนแรก ผมของเด็กนั้นจะสามารถหลุดร่วงและงอกขึ้นมาใหม่เองได้ สำหรับคุณแม่ที่ลูกผมขึ้นแบบเป็นหย่อม ๆ ก็ไม่ต้องกังวล เพราะเมื่ออายุมากขึ้นเซลล์ผมของเด็กเเข็งแรงขึ้นเองตามธรรมชาติ และผมจะค่อย ๆ ขึ้นจนเต็มศีรษะไปเอง หรือหากคุณพ่อคุณแม่ไม่สบายใจกรณีลูกผมบาง ผมขึ้นเป็นหย่อม แนะนำให้ปรึกษากุมารแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพลูก หรือมองหาแชมพูสำหรับเด็กที่มีส่วนผสมที่ช่วยบำรุงหนังศีรษะให้ชุ่มชื้นและแข็งแรงขึ้น
ทั้งนี้การโกนผมไฟ ถือเป็นประเพณีที่สืบถอดกันมาเนิ่นนานและมีข้อดีในเรื่องของการดูแลรักษาความสะอาด เนื่องจากศีรษะของทารกแรกเกิดมักจะมีไขเกาะอยู่ เวลาที่โกนผมไฟไปแล้วการทำความสะอาดจะทำได้สะดวกมากขึ้น แต่หากบ้านไหนไม่สะดวกที่จะทำการโกนผม แนะนำให้ใช้สำลีชุบเบบี้ออยล์หรือน้ำมันมะกอกเช็ดทำความสะอาดบ่อย ๆ เพื่อเป็นการรักษาความสะอาดให้ลูกน้อย อย่าปล่อยให้ไขแห้งเกาะอยู่ตามผมและหนังศีรษะลูกน้อยนะคะ
อ่านบทความสำหรับแม่และเด็กอื่นๆที่น่าสนใจได้ที่นี่ >> story.motherhood.co.th
มองหาสินค้าสำหรับแม่และเด็กในราคาสุดพิเศษได้เลยที่ >> Motherhood.co.th