อยู่ไฟหลังคลอด วิธีโบราณนี้จำเป็นจริงหรือ
อยู่ไฟหลังคลอด เป็นเรื่องที่คนโบร่ำโบราณคุ้นเคยกันดี เพราะคนสมัยก่อนมีความเชื่อว่าคุณแม่ตั้งครรภ์จะมีความเปลี่ยนแปลงในร่างกายหลายอย่าง ผู้คนสมัยนั้นจึงคิดค้นวิธีตามภูมิปัญญาชาวบ้านที่จะช่วยให้คุณแม่ฟื้นตัวได้เร็วหลังคลอดบุตร ซึ่งในสมัยนั้นเขาอยู่ไฟกันร่วมเดือนเลยทีเดียว แต่ในยุคนี้คุณแม่หลายคนมีหน้าที่รับผิดชอบมากขึ้น และความเป็นอยู่ของเราก็ต่างไปมาก ทำให้ว่าที่คุณแม่บางคนอาจจะสงสัยว่าการอยู่ไฟหลังคลอดเป็นเรื่องที่จำเป็นหรือเปล่า เพราะก็เห็นคนกว่าครึ่งโลกเขาก็ไม่มีวิธีการแบบนี้กัน เขาก็ยังดูปกติกันดี ถ้าเราไม่อยู่ไฟบ้างก็ไม่น่าจะมีอะไรเสียหาย การอยู่ไฟหลังคลอดนั้นจะมีประโยชน์ต่อตัวคุณแม่ในด้านใดบ้าง และจำเป็นต้องทำหรือไม่ ว่าที่คุณแม่ที่ยังลังเลสงสัยสามารถตามอ่านได้เลยค่ะ
ที่มาของการอยู่ไฟ
การอยู่ไฟเป็นกระบวนการที่คนในสมัยโบราณคิดค้นขึ้นมาจากภูมิปัญญาชาวบ้าน เพื่อช่วยให้หญิงตั้งครรภ์ได้ฟื้นฟูร่างกายจากความเหนื่อยล้าหลังคลอดให้กลับคืนสู่สภาพปกติโดยเร็ว มีการใช้ความร้อนเข้ามาช่วย เพื่อลดอาการปวดเมื่อยหรืออักเสบบริเวณกล้ามเนื้อหลังและขาที่ถูกกดทับเป็นระยะเวลานานระหว่างตั้งครรภ์ และยังช่วยลดอาการปวดเมื่อยตามตัว ทำให้เลือดลมไหลเวียนได้ดี ช่วยปรับสมดุลของร่างกายให้เข้าที่ อาการหนาวสะท้านที่เกิดจากการเสียเลือดและน้ำหลังคลอดก็จะหมดไป ทำให้มดลูกที่ขยายตัวหดรัดตัวหรือเข้าอู่ได้เร็ว พร้อมกันนั้นยังช่วยให้ปากมดลูกปิดได้เร็ว ลดโอกาสของการติดเชื้อในโพรงมดลูกหลังคลอด ทำให้น้ำคาวปลาแห้งเร็ว ไม่ให้มันไหลย้อนกลับจนนำไปสู่ภาวะเป็นพิษ
การอยู่ไฟในสมัยก่อนจะนิยมให้คุณแม่หลังคลอดนอนบนแคร่หรือกระดานเล็กๆระดับเดียวกับพื้น และมีกองไฟอยู่ข้างๆตัวใกล้กับบริเวณท้อง โดยสามีหรือญาติจะคอยเตรียมที่นอนสำหรับการอยู่ไฟ และคอยดูแลไม่ให้กองไฟร้อนจนเกินไป เพราะคุณแม่หลังคลอดจะต้องอยู่ไฟนานอย่างต่ำ 7-15 วัน และจะไม่มีการออกมาจากเรือนอยู่ไฟเด็ดขาด เพราะจะทำให้อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงเร็วเกินไป ร่างกายจะปรับตัวไม่ทัน
การอยู่ไฟหลังคลอดแบบสมัยใหม่
สำหรับคุณแม่ในยุคนี้การอยู่ไฟหลังคลอดมีหลายวิธี ซึ่งแตกต่างไปจากสมัยก่อน เพราะการแพทย์แผนไทยประยุกต์ได้รับการสนับสนุนให้แพร่หลายมากขึ้น คุณแม่อาจจะเลือกอยู่ไฟแค่เพียงสัปดาห์เดียวก็ได้ ขึ้นกับความสะดวก สามารถเลือกอยู่ไฟได้เองที่บ้าน ที่โรงพยาบาล และมีบริการอยู่ไฟแบบเดลิเวอรี่เกิดขึ้นมากมาย
- การนวดประคบสมุนไพร ใช้ลูกประคบร้อนที่ภายในมีสมุนไพรต่างๆมากกว่า 10 ชนิด ได้แก่ ขมิ้น ตะไคร้ ใบส้มป่อย เถาเอ็นอ่อน การบูร ฯลฯ นำมานวดคลึงบริเวณร่างกายและเต้านม หรือนั่งทับลูกประคบเพื่อช่วยลดอาการปวดเมื่อยและรักษาแผลหลังคลอด
- การเข้ากระโจมสมุนไพร ถือเป็นขั้นตอนหลักของการอยู่ไฟ เพราะการเข้ากระโจมเพื่ออบไอน้ำที่ต้มจากสมุนไพรนานาชนิดจะช่วยให้รูขุมขนขับของเสีย ทำให้ผิวเปล่งปลั่งขึ้น ขั้นตอนของกระเข้ากระโจมเพื่ออบไอน้ำสมุนไพรนั้น เริ่มจากให้คุณแม่หลังคลอดเข้าไปนั่งบนม้านั่ง แล้วเอาผ้าที่ทำกระโจมมาคลุมไว้ อาจจะโผล่ออกมาได้แค่ส่วนหน้า เพื่อให้หายใจได้ จากนั้นนำหม้อที่ต้มน้ำจนเดือดไปใส่ไว้ในกระโจม ซึ่งในหม้อนั้นจะมีน้ำสมุนไพรที่มาจากสมุนไพรหลายชนิด เช่น มะกรูด ตะไคร้ ไพล ขมิ้นชัน การบูร พิมเสน ผักบุ้งแดง หัวหอมแดง ใบมะขาม ใบส้มป่อย เปลือกส้มโอ และสมุนไพรชนิดอื่นๆ ถ้าคุณแม่มีตู้อบตัวแบบสมัยใหม่อยู่แล้วที่บ้าน ก็สามารถนำมาใช้แทนกันได้เลย ควรอบตัวด้วยน้ำสมุนไพรแบบนี้ไม่เกิน 15 นาทีต่อวัน เพราะการอบอสมุนไพรนี้จะขับเหงื่อออกมามาก ถ้าเข้าอบนานเกินไปอาจทำให้เป็นลมได้
- การนาบหม้อเกลือ เป็นการใช้หม้อเกลือร้อนมาประคบตามหน้าท้องและส่วนต่างๆของร่างกายและทำการนวดไปด้วย ความร้อนจากหม้อเกลือจะช่วยให้รูขุมขนเปิด สมุนไพรจะซึมเข้าสู่ผิวหนังเพื่อช่วยขับน้ำคาวปลาได้ดี และช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น หม้อเกลือที่ใช้นี้จะเป็นหม้อดินเผาใบเล็กๆ ใส่เกลือเม็ดแล้วนำไปตั้งไฟให้ร้อน จากนั้นวางหม้อลงบนใบพลับพลึง และห่อด้วยผ้าอีกที ใช้ประคบหรือนาบไปบนหน้าท้อง เพื่อให้หน้าท้องยุบลง
การอยู่ไฟหลังคลอดด้วยวิธีข้างต้นนี้ เหมาะกับคุณแม่ที่คลอดเองมากกว่า สามารถอยู่ไฟได้เลยหลังจากออกจากโรงพยาบาล ส่วนคุณแม่ที่ผ่าคลอดจะต้องรอสักเดือนนึงขึ้นไป เพื่อป้องกันไม่ให้แผลผ่าตัดอักเสบจากความร้อนที่ใช้ในการอยู่ไฟ
ข้อห้ามสำหรับการอยู่ไฟหลังคลอด
- ไม่ควรรับประทานของเย็นหรือน้ำเย็นมาก
- ห้ามรับประทานของหมักดอง
- ไม่ควรไปตากฝนหรืออยู่ในที่หนาวจัด
ถ้าคุณแม่อยากลองอยู่ไฟหลังคลอดก็สามารถทำได้ สมัยนี้มีบริการอยู่ไฟมากมาย แต่ควรพิจารณาให้ดี เลือกเจ้าที่ได้มาตรฐาน ในกรณีที่ทางบ้านมีอุปกรณ์ที่สามารถอยู่ไฟได้เอง ก็สามารถปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมเรื่องสมุนไพรที่จะใช้และขั้นตอนการอยู่ไฟ เพื่อเพิ่มความปลอดภัยให้กับตัวคุณแม่มากขึ้น
อ่านบทความสำหรับแม่และเด็กอื่นๆที่น่าสนใจได้ที่นี่ >> story.motherhood.co.th
มองหาสินค้าสำหรับแม่และเด็กในราคาสุดพิเศษได้เลยที่ >> Motherhood.co.th