“เด็กถนัดซ้าย” ควรเปลี่ยนหรือควรปล่อย?
เด็กถนัดซ้าย หมายถึง เด็กที่ความถนัดหรือโน้มเอียงในการใช้มือข้างซ้ายมากกว่ามือขวา ซึ่งสิ่งที่เด็กเป็นนี้เราไม่สามารถเรียกมันว่าเป็นปัญหาเสียทีเดียว เพราะความโน้มเอียงหรือความถนัดนี้นับเป็นเรื่องปกติ คุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งกังวลกันไปเสียก่อน เพราะการศึกษาตามหลักวิทยาศาสตร์บ่งบอกว่า ความถนัดหรือความโน้มเอียงในการใช้มือข้างใดข้างหนึ่งไม่ใช่การแบ่งแยกอย่างเด็ดขาดว่าคนๆนั้นเป็นคนถนัดซ้ายหรือถนัดขวา หากแต่มันเป็นความแปรผันอย่างต่อเนื่องที่แบ่งเป็นหลายเฉด ตั้งแต่ถนัดขวามากเพียงข้างเดียวไปจนถึงถนัดขวามากเพียงข้างเดียว หรือบางทีอาจจะมีความถนัดทั้งสองข้างเท่าๆกันเลยก็ได้
เด็กถนัดซ้ายมีลักษณะแบบไหน?
คุณพ่อคุณแม่จะทราบว่าลูกรักมีความโน้มเอียงในการใช้มือข้างใดนั้น จะต้องใช้อาการสังเกตเป็นระยะเวลาติดต่อการนานพอสมควร โดยลักษณะความโน้มเอียงเหล่านี้จะเริ่มพัฒนาและสังเกตเห็นได้ตั้งแต่ระยะ 6-9 เดือนแรก เด็กที่มีความถนัดซ้ายมักมีแนวโน้มที่จะดูดนิ้วมือข้างที่เขาถนัด แต่ถึงอย่างนั้นคุณพ่อคุณแม่ก็ยังไม่สามารถระบุมือข้างที่ถนัดได้แท้จริง ต้องรอให้ถึงช่วง 2-3 ปีเสียก่อน ที่เด็กเริ่มแสดงความโน้มเอียงในการใช้มือข้างใดข้างหนึ่งอย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้น การแสดงความโน้มเอียงนี้จะแสดงออกโดยการใช้มือข้างที่ถนัดหยิบหรือคว้าสิ่งของ เด็กบางคนอาจจะแสดงความโน้มเอียงในการใช้มือทั้งสองข้างหยิบจับของ จนกระทั่งเข้าสู่ปีที่ 5-6 ก้จะเห็นความชัดเจนมากยิ่งขึ้น หากคุณพ่อคุณแม่ต้องการจะเห็นความชัดเจนจริงๆ ก็สามารถทำได้ผ่านกิจกรรมต่างๆที่เด็กทำประจำวัน เช่น เวลาลูกกินอาหารจากจานและช้อนส้อมตรงหน้า ลูกใช้มือไหนหยิบช้อนขึ้นมาก่อน มือข้างนั้นก็จะเป็นมือที่เขาถนัด
การถนัดซ้ายมีสาเหตุจากอะไร?
มีนักวิจัยมากมายที่พยายามอธิบายถึงสาเหตุของความโน้มเอียงในการใช้มือ ทำไมคนกลุ่มนึงถึงถนัดซ้ายในขณะที่อีกกลุ่มถนัดขวา ซึ่งปัจจุบันมีทฤษฎีที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ดังนี้
- ทฤษฎีการแบ่งหน้าที่ในการทำงานของสมอง เป็นทฤษฎีที่ได้รับการยอมรับมากที่สุด ว่าด้วยความโน้มเอียงของการใช้มือที่เกี่ยวเนื่องกับการควบคุมของซีกสมอง โดยทั่วไปมักรวมถึงการใช้มือและทักษะการพูด ต้องอาศัยการความคุมการทำงานของสมองซีกเดียวกันก็คือซีกซ้าย ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมร่างกายซีกขวา คนที่มีการควบคุมแบบดังกล่าวก็จะถนัดขวา ทฤษฎีนี้จึงคาดว่าคนที่ถนัดซ้ายจะมีการควบคุมในแบบที่กลับกันกับคนที่ถนัดขวา
- ทฤษฎีอัลตราซาวด์ (Ultrasound) นับเป็นอีกทฤษฎีที่คนรู้จักกันดี ซึ่งเชื่อว่าการทำอัลตราซาวด์จะส่งผลกระทบต่อสมองของเด็กในครรภ์ ส่งผลให้เด็กมีความโน้มเอียงในการใช้มือซ้ายสูงขึ้น แต่ก้มีการวิจัยเพิ่มเติมที่พบว่าการทำอัลตราซาวด์อาจมีผลกระทบเพียงเล็กน้อย
- ทฤษฎีการรักษาความสมดุลของทารกในครรภ์ มีผลการวิจัยหลายตัวที่ชี้ให้เห็นว่าตำแหน่งของตัวอ่อนในครรภ์มารดาที่อยู่ในระยะครรภ์ช่วงสุดท้ายและลักษณะการคลอด ส่งผลต่อความโน้มเอียงในการใช้มือของทารก สองในสามของทารกโดยทั่วไปมักจะคลอดโดยหันด้านหลังของศีรษะฝั่งซ้ายออกมาก่อน เป็นส่วนนึงที่อธิบายได้ว่าเหตุใดทารกที่คลอดก่อนกำหนดมีโอกาสที่จะเป็นคนถนัดซ้ายสูงกว่า
- ทฤษฎีฝาแฝด กล่าวไว้ว่าเด็กถนัดซ้ายแท้จริงแล้วมาจากคู่แฝดแท้ ซึ่งตัวอ่อนของทารกที่ถนัดขวาไม่สามารถพัฒนาได้ในระยะเริ่มต้น มีงานวิจัยใหม่ๆรองรับว่าเด็กที่มีแฝดมักจะมีคนนึงถนัดซ้ายและอีกคนถนัดขวา
- ปัจจัยทางพันธุกรรม ความโน้มเอียงในการใช้มือแสดงให้เห็นถึงการสืบทอดทางพันธุกรรม หากทั้งพ่อและแม่ของเด็กมีความถนัดซ้าย มีความน่าจะเป็นเพียงร้อยละ 26 ที่ตัวเด็กจะถนัดซ้ายอย่างพ่อแม่
ปัญหาของเด็กถนัดซ้ายคืออะไร?
ผู้ใหญ่หลายคนมักสร้างความกดดันให้กับเด็กถนัดซ้าย ทำให้เด็กๆมักถูกลงโทษเวลาที่เขาใช้มือซ้ายเขียนหนังสือหรือหยิบจับสิ่งของ แต่หลักการที่เหมาะสมจริงๆคือพ่อแม่ไม่ควรเข้าไปก้าวก่ายหรือกำกับความโน้มเอียงในการใช้มือของเด็กไม่ว่าข้างไหน การบังคับให้เด็กถนัดขวาทั้งที่จริงๆเด็กถนัดซ้ายตั้งแต่กำเนิด นอกจากจะไม่ได้ผลแล้ว ยังสร้างความหงุดหงิดให้กับเด็ก ที่ร้ายกว่านั้นคืออาจจะส่งผลกระทบต่อความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) และความเชื่อมั่นในตัวเองของเด็กในระยาวด้วย คุณพ่อคุณแม่จึงควรทำความเข้าใจลักษณะ ความถนัด และความยากลำบากของลูกที่ต้องพบเจอจากการอยู่ในสังคมที่มีแต่คนถนัดขวาเป็นหลัก เป็นเรื่องที่ต้องช่วยเหลือและสนับสนุนพัฒนาการของลูกใหม่เหมาะ
พ่อแม่จะช่วยส่งเสริมลูกได้อย่างไร?
- สังเกตและทำความเข้าใจพฤติกรรมของลูก ไม่บังคับเขาให้เปลี่ยนความถนัด ปัญหาหลักของเด็กที่ถนัดซ้ายคือการเขียนหนังสือ เนื่องจากคนถนัดซ้ายจะเขียนโดยการลากมือจากด้านซ้ายไปด้านขวาของหน้ากระดาษ ทำให้มือของพวกเขาต้องลากผ่านสิ่งที่เพิ่งเขียนไปด้วย อาจทำให้สิ่งที่เขียนและสันมือเลอะเทอะ กรณีนี้คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรกล่างโทษเด็ก แต่ควรส่งเสริมให้จัดมุมกระดาษ สมุด และจับปากกาอย่างถูกวิธี
- สำหรับคนถนัดซ้าย การใช้อุปกรณ์ในชีวิตประจำวันที่ถูกสร้างมาเพื่อให้คนส่วนมากที่ถนัดขวาใช้งาน ก็อาจจะประสบความลำบากพอสมควร คุณพ่อคุณแม่จึงควรจัดหาอุปกรณ์ที่จะทำให้เด็กใช้งานได้ถนัด เช่น กรรไกรสำหรับมือซ้าย อุปกรณ์กีฬาสำหรับคนถนัดซ้าย กีตาร์สำหรับคนถนัดซ้าย เพื่อให้ลูกใช้งานได้อย่างไม่หงุดหงิด และไม่รู้สึกแปลกแยก
- การใช้งานอุปกรณ์อิเล็คโทรนิคส์ก็ควรจัดวางให้เหมาะกับเด็กที่ใช้มือซ้าย ตั้งโปรแกรมการคลิกซ้าย-ขวาบนเมาส์เสียใหม่ ลูกจะได้ใช้งานได้สะดวกและมีประสิทธิภาพ
- ควรแจ้งให้ครูประจำชั้นของเด็กรับทราบ เพื่อจะได้จัดที่นั่งข้างซ้ายให้ลูกหากจัดห้องเรียนแบบให้นักเรียนนั่งคู่กัน เด็กๆจะได้มีความสะดวกในการวางมือเขียนหนังสือ
การถนัดซ้ายไม่ใช่ปัญหาและความผิดปกติแต่อย่างใด อาจจะพบเจอปัญหาได้บ้างเล็กน้อยเวลาเขียนหนังสือหรือใช้งานอุปกรณ์บางชนิดที่ออกแบบมาให้คนถนัดขวาใช้กันเป็นหลัก ควรเสริมสร้างความมั่นใจให้พวกเขาว่าเขาไม่ได้แตกต่างหรือแปลกแยกแต่อย่างใด จะยกชื่อบุคคลดังระดับโลกที่ถนัดซ้ายก็ได้ เด็กจะได้รู้สึกภูมิใจในตัวเอง ไม่คิดว่าตัวเองผิดปกติไม่เหมือนเพื่อน
อ่านบทความสำหรับแม่และเด็กอื่นๆที่น่าสนใจได้ที่นี่ >> story.motherhood.co.th
มองหาสินค้าสำหรับแม่และเด็กในราคาสุดพิเศษได้เลยที่ >> Motherhood.co.th