“หนาวใน” เพราะไม่ได้อยู่ไฟหลังคลอดรึเปล่า ?
คุณแม่หลายคนอาจจะเคยได้ยินความเชื่อโบราณที่ว่า หากไม่ได้อยู่ไฟหลังคลอด ก็จะเกิดอาการ “หนาวใน” เป็นความหนาวที่เข้าไปถึงกระดูก ไม่ต้องอยู่ในหน้าหนาวก็รู้สึกหนาวได้ แต่ความเป็นจริงแล้วมันเกิดจากการที่ไม่ได้อยู่ไฟหรือเปล่า หรือมีสาเหตุมาจากอะไรแน่ มาติดตามกันค่ะ
อาการหนาวในคืออะไร ?
ในตำราแพทย์แผนไทยของมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรได้อธิบายถึงอาการหนาวในไว้ว่า ตามตำราแพทย์แผนไทยโบราณมีความเชื่อว่าการคลอดบุตรทำให้ร่างกายสูญเสียความร้อน เสียธาตุไฟ ร่างกายเสียความสมดุล และอาการนี้ยังสามารถเกิดกับผู้ที่เข้าวัยหมดประจำเดือนหรือประจำเดือนหมดไปแล้วก็ได้ด้วย
อาการที่พบคือ หนาวสั่นสะท้านไปถึงกระดูก มือเท้าเย็น มือเขียว ปากเขียว เหมือนการไหลเวียนของเลือดไม่ดี และเมื่อเกิดอาการนี้เป็นประจำจะส่งผลให้เกิดอาการปวดหลังชา ๆ มีการขัดที่ข้อสะโพก มีรอยจ้ำเขียวตามร่างกายได้ง่าย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เป็นตะคริว และเป็นไข้ทับระดูทุกครั้งที่มีประจำเดือน
แต่ก็ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่าอาการหนาวในเกิดจากสาเหตุใดกันแน่ และอาการก็มีลักษณะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล แต่ส่วนหนึ่งอาจเกิดจากการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอและน้ำหนักลงอย่างรวดเร็วในช่วงเลี้ยงลูก หากปล่อยทิ้งไว้จนอาการหนักขึ้นก็จะมีอาการปวดหน่วงท้องน้อย ไปจนถึงมดลูกอักเสบ ซึ่งแพทย์แผนไทยเชื่อว่ากลุ่มอาการมดลูกอักเสบนี้สามารถรักษาได้โดยการปรับสมดุลธาตุอย่างต่อเนื่อง แต่จะต้องปรับอะไรบ้างนั้น ต้องให้แพทย์แผนไทยตรวจอย่างละเอียด เพราะขึ้นอยู่กับอาการและธาตุของคนไข้แต่ละคน
สาเหตุที่ไม่เกี่ยวกับหลังคลอดมีหรือไม่ ?
นอกจากแม่ที่ไม่ได้อยู่ไฟหลังคลอดแล้ว อาการหนาวในก็ยังสามารถเกิดกับคนที่มีสาเหตุอื่น ๆ ได้เช่นกัน
1. มีรูปร่างผอมบางเกินไป
คนที่น้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์อาจส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถสร้างความอบอุ่นได้เพียงพอ จึงทำให้รู้สึกหนาวง่าย ในรายที่ผอมเพราะรับประทานอาหารน้อย ก็จะยิ่งลดประสิทธิภาพของการเผาผลาญ ความร้อนในกระบวนการเผาผลาญก็ไม่เกิด ดังนั้น คนที่มีรูปร่างผอมบางจึงรู้สึกหนาวได้ง่ายกว่า
2. ต่อมไทรอยด์ผิดปกติ
ภาวะขาดไทรอยด์คืออาการที่ต่อมไทยรอยด์ไม่หลั่งไทรอยด์ฮอร์โมนออกมาในปริมาณที่มากพอ จนส่งผลให้ระบบเผาผลาญทำงานช้าลง ความร้อนในร่างกายก็ลดลงตามไปด้วย ผู้ที่มีอาการจึงรู้สึกหนาวเป็นพัก ๆ ร่วมกับมีอาการอ่อนเพลียด้วย
3. ขาดธาตุเหล็ก
เพราะองค์ประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดงก็คือธาตุเหล็ก ซึ่งมีหน้าที่ช่วยขนส่งอ็อกซิเจนเข้าสู่เซลล์เม็ดเลือด นำพาเอาความร้อนและสารอาหารที่สำคัญเข้าสู่กระบวนการทำงานของเซลล์ทุกชนิดที่มีในร่างกาย หากขาดธาตุเหล็ก กระบวนการดังกล่าวจะทำงานได้ไม่เต็มที่ จึงทำให้ความอบอุ่นในร่างกายลดน้อยลง
4. ระบบไหลเวียนเลือดไม่ดี
พบอาการมือเท้าเย็นบ่อย แต่ไม่พบความผิดปกติอย่างอื่น อาจเกิดจากระบบไหลเวียนเลือดในร่างกายทำงานไม่ปกติ ไม่สามารถส่งเลือดให้ไหลเวียนไปได้อย่างสะดวกทั่วร่างกาย หรืออาจมีภาวะโรคหลอดเลือดอุดตันตามจุดต่าง ๆ ที่ขัดขวางการไหลลเวียนของเลือดที่ส่งไปยังมือและเท้า
5. โรคเรย์เนาด์
โรคนี้เป็นสาเหตุที่ทำให้เส้นเลือดที่มือตีบ ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดไปหล่อเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ไม่ดี จึงเกิดอาการชาตามนิ้วมือ ร่วมกับมีอาการนิ้วมือเย็น เท้าเย็นตามมา
6. โรคเบาหวาน
โรคเบาหวานอาจทำให้เกิดอาการปลายประสาทอักเสบได้ ซึ่งจะส่งผลให้มือและเท้าไวต่อสิ่งเร้า จนทำให้รู้สึกหนาวเย็นได้ และปลายประสาทก็ยังจะส่งสัญญาณบางอย่างไปยังสมองส่วนที่ควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้รู้สึกถึงความหนาวเย็น
7. กล้ามเนื้ออ่อนแอเกินไป
การมีกล้ามเนื้อที่แข็งแรงจะช่วยให้ร่างกายคงอุณหภูมิไว้อย่างสมดุล การมีมวลกล้ามเนื้อมากพอและแข็งแรงก็จะช่วยให้ระบบเผาผลาญทำงานอย่างมีประสิทธิภาพด้วยเช่นกัน จึงช่วยรักษาความอบอุ่นให้กับร่างกายได้เป็นอย่างดี
8. ขาดวิตามินบี 12
วิตามินบี 12 นั้นทำหน้าที่คล้ายกับธาตุเหล็ก ตรงที่ช่วยลำเลียงอ็อกซิเจนเข้าสู่เซลล์เม็ดเลือดแดง หากร่างกายได้รับวิตามินบี 12 ไม่เพียงพอ อาจทำให้หลอดเลือดแดงทำงานไม่เต็มที่ การไหลเวียนของเลือดอาจติดขัดขึ้นมา จึงรู้สึกหนาวง่ายและยังเกิดอาการเหน็บชาบ่อยด้วย
9. ดื่มน้ำน้อยเกินไป
หน้าที่สำคัญอีกอย่างของน้ำคือช่วยควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้เป็นปกติ ร่างกายที่ไม่ได้รับน้ำสะอาดอย่างเพียงพออาจเกิดได้ทั้งภาวะที่อุณหภูมิร้อนจัดหรือเย็นจัด ภาวะขาดน้ำก็ทำให้อุณหภูมิของร่างกายแปรปรวน และเมื่อร่างกายขาดน้ำระบบเผาผลาญก็ทำงานได้ไม่ราบรื่นนักเช่นกัน
10. พักผ่อนไม่เพียงพอ
การพักผ่อนไม่เพียงพออาจส่งผลให้สารเคมีในสมองรวมถึงระบบเผาผลาญทำงานผิดปกติได้ และอาการหนาวง่ายก็เป็นผลพวงที่ตามมา
เพราะฉะนั้นไม่จำเป็นว่าจะต้องเกิดขึ้นกับแม่หลังคลอดที่ไม่ได้อยู่ไฟเสมอไป อาการหนาวในสามารถเกิดได้กับคนทุกวัย ข้อสำคัญคือควรหมั่นดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ รวมทั้งปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่ดีต่อสุขภาพทิ้งไปด้วยค่ะ
อ่านบทความสำหรับแม่และเด็กอื่น ๆ ที่น่าสนใจได้ที่นี่ >> story.motherhood.co.th
มองหาสินค้าสำหรับแม่และเด็กในราคาสุดพิเศษได้เลยที่ >> Motherhood.co.th